اختصاصی سل.نیوز/ ضحی علیپور: امروز یازدهم دی ماه برابر با نودمین سالروز میلاد استاد «ایرج» خواننده صاحب نام پاپ و موسيقي اصیل است.
«حسین خواجه امیری» با نام هنری «ایرج» و لقب «پهلوان آواز» یازدهم دی ماه 1311 در خالدآباد نطنز به دنیا آمد.
پدربزرگش از خوانندگان بنام زمان ناصرالدین شاه بود و پدرش که از صدایی خوش و رسا برخوردار بود و ردیف می‌دانست، مدت ها او را تحت تعلیم خویش قرار داد. وی همان زمان در مراسم تعزیه خوانی شرکت می کرد و نزد تعزیه خوانانی که ردیف و دستگاه می دانستند به یادگیری آواز پرداخت.
وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی به تهران رفت و در سال 1326 به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دو سال پیاپی در حضور او دانسته های خویش را تکمیل کرد و به وسیله وی به رادیو ایران معرفی شد. در آن جا به اجرای برنامه با ارکستر ابراهیم خان منصوری پرداخت.
وی پس از مدتی به دانشکده افسری رفته و شب‌های جمعه که مرخصی داشته از ساعت 7:30 تا 8 در برنامه ارتش شرکت و با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه می پرداخت. در همان زمان به خاطر محدودیت های ارتش نام مستعار «ایرج» را که در اصل نام برادرش بود، برای خود برگزید.
ایرج در سال 1336 به دعوت داوود پیرنیا به برنامه گل‌ها راه یافت و در اولین همکاری خود با این برنامه برگ سبز چهل و سه را در مایه شور- ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیر ناصر افتتاح خواند. از همان زمان همکاری اش با برنامه گل ها ادامه یافت.
ایرج علاوه بر اجرای برنامه های مختلف رادیویی به اجرای ترانه و آواز برای فیلم های فارسی همت گماشت و بازیگران زیادی به لب خوانی ترانه های وی می پرداختند. اولین فیلمی که ایرج در آن ترانه خواند فیلم «روزنه امید» بود.
او با هنرمندانی همچون پرویز یاحقی، اسدالله ملک، جلیل شهناز، فریدون حافظی، فرهنگ شریف، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، حسن کسایی، لطف الله مجد، علی تجویدی، رضا ورزنده، منصور صارمی، محمد موسوی، احمد عبادی، حسن ناهید، انوشیروان روحانی، همایون خرم، حبیب الله بدیعی و بسیاری از نوازندگان و البته خوانندگان دیگر همکاری داشته و مورد تایید و تحسین آن‌ها بوده است.
ایرج در 213 برنامه گل‌ها حضور داشته و علاوه بر این در برنامه‌های رادیو ارتش، ارکستر دانشجویان، ارکستر محمد بهارلو، ارکستر ابراهیم خان منصوری، ارکستر عبدالله جهان پناه، برنامه اجرا کرده و برای 105 فیلم قبل از انقلاب نیز خوانده است و در سال‌های بعد از انقلاب ، به خصوص دهه هفتاد و هشتاد، بیش از ده آلبوم به بازار موسیقی عرضه کرده است. آلبوم «قصه زندگی» از او در بهار سال 91 به بازار موسیقی عرضه شد.
علاوه بر آن فیلم مستندی در قالب لوح فشرده (دی وی دی) از زندگی و کارهای هنری ایرج با عنوان پهلوان آواز اواخر سال 91 به بازار موسیقی عرضه شد.
در اوایل شهریور 92 نیز مراسمی در تجلیل از سال ها زندگی هنری او با حضور بزرگانی چون محمدرضا شجریان و فرهنگ شریف در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
ایرج از خواننده‌های صاحب سبک ایران است و صدایش از معدود صداهای شش دانگ است؛ صدایی که ارتفاع و حجم آن (طول و عرض) بسیار بالاست و خواننده امکان اجرای محدوده صوتی بالایی را در نت‌های بسیاری دارد که خوانندگان معمولی از پس آن بر نمی‌آیند. فرزندان وی احسان خواجه امیری (خواننده) و الیکا خواجه امیری (نوازنده و مدرس پیانو) نیز در مسیر پدر قرار گرفته اند و در این عرصه موفق هستند.
زنده یاد استاد محمد رضا شجریان درباره وی گفته بود: «صدای ایرج در تاریخ آوازخوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند، می‌گوید صدا شبیه صدای ایرج است».
* با آرزوی سلامتی روزافزون برای این هنرمند بی بدیل موسیقی ایران